برآورد تقاضای اجتماعی آموزش عالی در ایران در دوره 88-1380

author

Abstract:

یکی از رویکردهای برنامه ریزی توسعه آموزش عالی پاسخگویی به تقاضای اجتماعی آموزش عالی است. این مهم، خود، ضرورت شناخت و برآورد حجم تقاضای اجتماعی را در سالهای آتی مطرح می کند. این مقاله که برگرفته از یک طرح پژوهشی است سعی کرده است حتی المقدور به این مسأله بپردازند و برآوردهایی از تقاضای آموزش عالی در دوره 88-1380 به تفکیک جنسیت، گروههای آزمایشی، دوره های مختلف و گروههای سنی مختلف ارائه کند و به شناختی در مورد چگونگی تأثیر متغیرهای اقتصادی اجتماعی بر تقاضای آموزش عالی نائل آید. برای این منظور، ابتدا با استفاده از ارقام به دست آمده از شاخصهای گذر تحصیلی در آموزش عمومی و متوسطه، جداول جریان دانش آموزان (گروههای همسن و سال) تشکیل و تعداد دانش آموزان سال آخر متوسطه و از آنجا تقاضای اجتماعی آموزش عالی – که با تعداد داوطلبان آزمون سراسری دانشگاهها و مؤسسات آموزش-عالی اندازه گیری می شود – برآورد گردید. در گام دوم، تقاضای اجتماعی آموزش عالی با استفاده از محاسبه نرخ مشارکت در آموزش عالی به تفکیک گروه سنی و پیشبینی تحولات آن در آینده برآورد شد. در مرلحه سوم، با تشکیل معادلات رگرسیونی توصیف کننده تغییرات تقاضای اجتماعی آموزش عالی، تأثیر چند متغیر اقتصادی اجتماعی شناسایی شدند و از الگوهای به دست آمده برای برآورد تقاضا در سالهای آتی استفاده گردید. اهم نتایج به دست آمده حاکی از آنند که به دلل کاهش نرخ مشارکت مردان در آموزش عالی، که در گروههای اصلی جمعیتی رخ داده است و تداوم نرخ ثبت نام ناخالص زنان بر مردان، در سالهای آتی نیز سهم زنان در کل متقاضیان آموزش عالی روبه افزایش و سهم مردان روبه کاهش خواهد بود. علاوه بر کاهش سهم مردان در کل تقاضای اجتماعی، سهم آنان در پذیرفته شدگان نیز کاهش یافته است و این پدیده همراه با این واقعیت که نرخ حضور زنان (حتی دانش آموختگان آموزش عالی) در بازارکار نسبت به مردان کمتر است. می تواند آثار نامطلوبی بر ذخیره دانش نیروی انسانی فعال کل اقتصاد در آینده داشته باشد. شواهد آماری نشان می دهند که کاهش تمایل به ادامه تحصیل در بین پسران از نظام قبل از دانشگاه نشأت می گیرد. همچنین شواهد به دست آمده از روند تحولات جمعیتی در آینده نیز حاکی از آنند که ترکیب سنی متقاضیان آموزش عالی در سالهای آتی به نفع گروههای سنی بالاتر تغییر خواهد یافت. به عبارت دیگر،‌در سالهای آتی، سهم بیشتری از تقاضای آموزش عالی را تقاضای تأمین نشده سالهای قبل تشکیل خواهد داد و، در این مجموعه، سهم گره آزمایشی علوم انسانی بیشتر خواهد بود. برآوردهای نهایی نشان می دهند که روند افزایش تقاضای اجتماعی زنان تا سال 1378 ادامه، ولی تقاضای اجتماعی مردان حداکثر تا سال 1383 افزایش و پس از آن کاهش خواهند یافت. نتایج تحلیل الگوی تأثیرگذاری متغیرهای اقتصادی اجتماعی بر تقاضای اجتماعی زنان و مردان برای آموزش عالی حکایت از آن دارند که متغیرهای مربوط به بازارکار دارای بیشترین تأثیر هستند. ضمن اینکه متقاضیان آموزش عالی چشم انداز آتی اقتصادی را بیشتر در جهت تحدید فرصتهای شغلی پیشبینی می کنند و همین عامل موجب می شود که تقاضای مردان برای آموزش عالی کاهش یابد. توزیع تقاضای اجتماعی در گروههای آزمایشی در سالهای آتی به نفع گروه علوم ریا ضی و فنی تغییر خواهد کرد و اگرچه تقاضای زنان برای گروه علوم انسانی افزایش خواهد یافت، سهم گروه علوم انسانی در تقاضای اجتماعی مردان سهم گروه علوم تجربی در هر دو، روند نزولی خواهند داشت. تقاضا برای دوره های شبانه و نیمه حضوری تا سقف 67 درصد تقاضای اجتماعی زنان و 60 درصد تقاضای اجتماعی – حداکثر تا 51 درصد تقاضای اجتماعی زنان و 39 درصد تقاضای اجتماعی مردان افزایش خواهند یافت.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بررسی همگرایی تقاضای اجتماعی آموزش عالی در ایران (1362-1380)

دراین مقاله بر اساس مدل رشد تعمیم یافته سولو ـ سوان و با استفاده از تکنیک داده های گروهی همگرایی تقاضای اجتماعی برای آموزش عالی در مناطق مختلف کشور طی سال های 1362-1380 مورد بررسی قرار می گیرد. تعیین سرعت و میزان همگرایی تقاضای اجتماعی برای آموزش عالی به صورت مشروط و مطلق و همچنین، تعیین سرعت و نوع همگرایی بر حسب گروه های آزمایشی از جمله اهداف این مطالعه است. نتایج حاصل از برآورد مدل ها، حاکی ا...

full text

تغییرات ساختار جمعیت و تقاضای اجتماعی آموزش عالی در ایران

در چند دهه‌ی اخیر توجه به سرمایه‌ی انسانی ماهر و متخصص به مثابه یکی از عناصر کلیدی تولید و پیشرفت اقتصادی اهمیت بسزایی یافته است. تشکیل سرمایه‌ی انسانی مستلزم بهبود و سرمایه‌گذاری در محوری‌ترین بخش تولید سرمایه‌ی انسانی، آموزش عالی است. از این رو توسعه‌ی آموزش عالی در یک کشور می‌تواند از طریق پرورش نیروهای متخصص و کارآمد زمینه‌ساز پیشرفت کسب و کار و توسعه‌ی اقتصادی گردد. آموزش عالی در ایران در ...

full text

تغییرات ساختار جمعیت و تقاضای اجتماعی آموزش عالی در ایران

در چند دهه ی اخیر توجه به سرمایه ی انسانی ماهر و متخصص به مثابه یکی از عناصر کلیدی تولید و پیشرفت اقتصادی اهمیت بسزایی یافته است. تشکیل سرمایه ی انسانی مستلزم بهبود و سرمایه گذاری در محوری ترین بخش تولید سرمایه ی انسانی، آموزش عالی است. از این رو توسعه ی آموزش عالی در یک کشور می تواند از طریق پرورش نیروهای متخصص و کارآمد زمینه ساز پیشرفت کسب و کار و توسعه ی اقتصادی گردد. آموزش عالی در ایران در ...

full text

بررسی همگرایی تقاضای اجتماعی آموزش عالی در ایران (۱۳۶۲-۱۳۸۰)

دراین مقاله بر اساس مدل رشد تعمیم یافته سولو ـ سوان و با استفاده از تکنیک داده های گروهی همگرایی تقاضای اجتماعی برای آموزش عالی در مناطق مختلف کشور طی سال های 1362-1380 مورد بررسی قرار می گیرد. تعیین سرعت و میزان همگرایی تقاضای اجتماعی برای آموزش عالی به صورت مشروط و مطلق و همچنین، تعیین سرعت و نوع همگرایی بر حسب گروه های آزمایشی از جمله اهداف این مطالعه است. نتایج حاصل از برآورد مدل ها، حاکی ا...

full text

برآورد تقاضای آموزش عالی برای دوره های کارشناسی و کارشناسی ارشد

هدف این پژوهش پیش‌بینی تقاضا برای آموزش‌عالی در کشور ایران تا سال 1404 بود. برای این منظور از دو روش کوهرت جمعیت و نرخ مشارکت در آموزش‌عالی استفاده و تقاضا برای آموزش‌عالی یا تعداد داوطلبان کنکور برای دانشگاههای کشور به تفکیک جنسیت و مقطع کارشناسی و کارشناسی‌ارشد پیش‌بینی شد. نتایج نشان داد که متقاضیان آموزش‌عالی کشور در 14 سال آینده در مقطع کارشناسی در حال کاهش است، به‌گونه‌ای که در سال 1404 ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 8  issue 4

pages  71- 118

publication date 2003-01

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

No Keywords

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023